Category Archives: Nauka, kultura i sport
OSTRO I BEZWZGLĘDNIE
Ostro i bezwzględnie krytykowała walki na-^ rodowo-wyzwoleńcze, a w masach społecznych widziała bierny materiał formowany rękami silnych. Z tymi silnymi konserwatywna „oligarchia” polityczna w Galicji utożsamiała siebie, w tym władze galicyjskie i wiedeńskie.Pozytywizm polski nie był nurtem jednolitym.’ W formie
OGÓLNIE MÓWIĄC
Ogólnie mówiąc, program galicyjskich liberalno-demokratycznych kół politycznych bliski był stanowisku warszawskich pozytywistów ‚Z tym, „że jego realne znaczenie na terenie Galicji było. raczej niewielkie. „Czołowy^ organ liberałów […], «Nowa Reforma, reprezentował na gruncie galicyjskim drugą fazę w rozwoju pozytywizmu. Jednak grupa
NACZELNA IDEA
Oile naczelną ideą stronnictwa konserwatywnego l>ył pełny lojalizm i poddanie się politycznej supremacji Austrii, z tendencją do autonomii raczej w dziedzinie kulturalnej aniżeli ekonomicznej czy politycznej; o tyle burżuazja polska w Galicji, nie wytrzymując konkurencji kapitału austriackiego i zagranicznego, żywiła
CREDO IDEOLOGICZNE
Poza omówionym dotąd klimatem ideowym epoki , kilka elementów biografii Jordana wpłynęło na ostateczny kształt jego dzieła. Spośród nich na szczególną uwagę zasługują. Doświadczenia zawodowe w roli lekarza. Zawód lekarza na przełomie XIX i XX stulecia stwarzał szczególnie dogodne. warunki
ZDROWIE I CHOROBA
Zdrowie i chorobę — pojęcia stosowane dotąd w. obrębie medycyny — zaczęto z czasem-rozumieć bardziej szeroko, aż w końcu stały się one podstawowymi kategoriami myślenia o zjawiskach-społecznych, czego przykładem może być.fakt przyswojenia ich sobie przez Durkheima w jego systemie socjologii.
CELOWE PRZEŚLEDZENIE
Dlatego też będzie , celowe prześledzenie w dalszym ciągu niniejszego rozdziału ideologii, jaka towarzyszy– ła działalności społecznej Jordana również tej, która wiązała się z koncepcją i organizacją wychowania fizycznego w Polsce.. Według wielu dotychczasowych krytyków Jordana, np. Rostafińskiego, Bujaka, Smarzyńskiego,
RADYKALNE POCZĄTKI
I tak np. zdaniem Rostafińskiego poglądy Jordana — początkowo radykalne — „stępiły” się w sposób zasadniczy w czasie jego pobytu w Stanach Zjednoczonych. „Młody lekarz — pisał Rostafiński — przyjechał do-Ameryki jako czerwony radykał, a wyjeżdżał bledszy, bo przyjrzał się’tam
RÓWNIE DOBRZE
Równie dobrze można by wyobrazić sobie sytuację odwrotną, w której te same czynniki, wręcz, przeciwnie, powodują postępującą radykalizację postawy ideowej. Dlatego też, chcielibyśmy wysunąć inne przypuszczenie. Czy mianowicie nie należałoby wiązać . ewolucji Jordana z ewolucją ogólnego klimatu ideowo- -politycznego
WZGLĘDY TAKTYCZNE
Przypuszczano raczej —jak się wydaje — że grały tu .istotną rolę względy taktyczne i właściwości temperamentu Jordana. Natomiast jego poglądy i działalność wydawały się dotychczasowym krytykom dalekie od konserwatyzmu. Dlatego to zdaniom kwitującym analizowany fakt towarzyszyły najczęściej superlatywy na temat
Z WYROZUMIAŁOŚCIĄ
Uświadomienie sobie innych, licznych wypowiedzi Jordana na ten sam temat, dowodzi, że stanowią one elementy konsekwentnie głoszonej i realizowanej koncepcji politycznej.Występował Jordan przeciwko krytyce, konfliktom i działalności destrukcyjnej. Był gorącym zwolennikiem wysiłków pozytywnych, naprawczo-konstruktywnych ^ i taką postawę reprezentował w
ZGODNIE Z TENDENCJĄ
Zgodnie z ogólną tendencją ideologii pozytywistycznej, pracą u ppdstaw wydawała mu się najbardziej realnym sposobem utrzymania i od rodzenia bytu narodowego. W warunkach galicyjskich sprowadzał on istotne elementy swego programu do lokowania kapitałów, w. rodzimym przemyśle i w ten
TRZECIA SFERA NAPRAWY
Trzecia wreszcie sfera naprawy społecznej to — zdaniem Jordana — higiena i zdrowotność wszystkich obywateli, ale szczególnie ubogich warstw zamieszkałych w mieście oraz całej wsi galicyjskiej* Zagadnie- ‚ ni om tym Jordan poświęcił niemało energii, dlatego na dalszych stronach niniejszego
BEZPŁODNE GADANIE
Do tych trzech kierunków reformy społecznej należy odnieść następujące słowa Jordana, w których wyraził się na modłę pozytywistyczną rozumiany patriotyzm:’ „Składek na powstanie […] teraz robić nie będziecie: to jedyna sposobność okazania, żeście rzeczywiście patriotami. Tak róbmy wszyscy, a wtedy
WKOMPONOWANY POZYTYWIZM
Pozytywizm jordanowski wkomponowany został mianowicie w strukturę konserwatywnej wersji postępu społecznego. U jego podstaw legła spencerowska koncepcja społeczeństwa jako organizmu, którego wszystkie elementy pełnią określoną funkcję, dzięki czemu całość organiczna funkcjonuje normalnie. W. zastosowaniu do, stosunków galicyjskich koncepcja ta brzmiała